วิธีวิทยาการวิจารณ์ของธนภาษต่อ “แผนที่สร้างชาติ”
5 ปีที่ผ่านมา
วิธีวิทยาการวิจารณ์ของธนภาษต่อ “แผนที่สร้างชาติ”
โดย เก่งกิจ กิติเรียงลาภ
ก่อนอื่นใดทั้งหมด ผู้เขียนอยากจะชี้ให้เห็นกลวิธีหรือวิธีวิทยาที่ธนภาษใช้ในการวิจารณ์เสียก่อนที่จะตอบการวิจารณ์ โดยอาจกล่าวได้ว่าธนภาษใช้ 2 วิธีวิทยาในการวิจารณ์หนังสือแผนที่สร้างชาติ ดังนี้
วิธีแรก คือ การอ่านออกไปนอก (ตัว) หนังสือ ซึ่งธนภาษใช้วิธีการอ่านงานของผู้เขียนแบบย้อนหลังไป (อย่างน้อย 10 ปี) ซึ่งรวมงานไม่ต่ำกว่า 4-5 ชิ้น เพื่อที่จะทำความเข้าใจเป้าหมายและวาระที่อยู่เบื้องหลัง (ถ้ามี) ของงาน แผนที่สร้างชาติ ผลก็คือ ธนภาษสรุปว่าผู้เขียนมีวาระทางวิชาการ (และการเมือง) ที่มุ่งเป้าในการปฏิเสธ 3 สิ่ง นั่นคือ ปฏิเสธคำอธิบายว่าด้วยรัฐไทยที่มีมาแต่เดิม ปฏิเสธคำอธิบายที่มองว่าชาติเกิดขึ้นในสมัยศตวรรษที่ 19 และปฏิเสธหมู่บ้านที่นิยามโดยนักมานุษยวิทยาไทย แน่นอนว่าวิธีการอ่านของธนภาษเช่นนี้เป็นสิ่งที่น่ายกย่อง โดยเฉพาะความทุ่มเทกับการทำความเข้าใจงานเขียนของนักเขียนคนหนึ่งในภาพรวม ผลโดยตรงของวิธีการวิจารณ์แบบนี้ก็คือการเรียกร้องให้ผู้เขียนซึ่งถูกวิจารณ์ต้องตอบข้อวิจารณ์ที่อยู่นอกเหนือออกไปจากหนังสือ แผนที่สร้างชาติ ซึ่งเราก็อาจจะถามได้ว่า จำเป็นหรือไม่ที่ผู้ถูกวิจารณ์ต้องปกป้องข้อเสนอทั้งหมดที่อยู่ในงานทุกชิ้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา
ในขณะที่วิธีการแรก ธนภาษเรียกร้องให้ผู้ถูกวิจารณ์ปกป้องจุดยืนทั้งหมดของงานเขียนตลอด 10 ปีที่ผ่านมา แต่วิธีการที่สองกลับดึงเอาบทเดียวของหนังสือมาโต้แย้ง โดยไม่สนใจตัวหนังสือทั้งเล่ม
วิธีที่สอง คือ การอ่านเฉพาะส่วนของหนังสือ โดยธนภาษมุ่งวิจารณ์และโต้แย้งเนื้อหาของหนังสือแผนที่สร้างชาติเฉพาะบทที่ว่าด้วยการแปลคำว่าหมู่บ้านจาก hamlet เป็น village ซึ่งวิธีการวิจารณ์เช่นนี้ก็เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับวิธีการแรก ในขณะที่วิธีการแรก ธนภาษเรียกร้องให้ผู้ถูกวิจารณ์ปกป้องจุดยืนทั้งหมดของงานเขียนตลอด 10 ปีที่ผ่านมา แต่วิธีการที่สองกลับดึงเอาบทเดียวของหนังสือมาโต้แย้ง โดยไม่สนใจตัวหนังสือทั้งเล่ม
จุดร่วมที่สำคัญของทั้ง 2 วิธีการก็คือ การไม่สนใจหนังสือทั้งเล่ม แต่เลือกใช้การวิจารณ์ที่ดึงผู้ถูกวิจารณ์ออกไปนอกตัวหนังสือที่ผู้วิจารณ์กำลังวิจารณ์ กับเลือกใช้บทเดียวมาวิจารณ์เพื่อไม่ให้ระบบการให้เหตุผลและการใช้หลักฐานของหนังสือทั้งเล่มมาก่อกวนการวิจารณ์ที่ผู้วิจารณ์เลือกไว้แล้ว กล่าวคือ การวิจารณ์ทั้ง 2 วิธีเป็นการตีขอบเขตของการวิจารณ์ให้กว้างเกินกว่าตัวหนังสือ พร้อมๆกันก็ตีขอบเขตการวิจารณ์ให้แคบกว่าตัวหนังสือไปด้วย กล่าวให้ชัดกว่านั้น วิธีการวิจารณ์ที่ชาญฉลาดดังกล่าวได้กำหนดขอบเขตของการตอบกลับของผู้ถูกวิจารณ์เอาไว้ไปในตัว ทั้งๆที่ 1) หนังสือเล่มนี้สามารถถูกอ่านโดยแยกจากเล่มอื่นได้ และ 2) การจะเข้าใจหนังสือเล่มนี้ก็จำเป็นต้องอ่านทั้งเล่ม
เป็นการตีหนังสือแผนที่สร้างชาติหนึ่ง บท เพื่อล้มข้อเสนอทั้งหมดที่อยู่นอก (ตัว) หนังสือแผนที่สร้างชาติ
วิธีการของธนภาษทั้ง 2 วิธีมาบรรจบกันเมื่อเขาเอาข้อวิจารณ์เฉพาะบทเพียงบทเดียว กลับมาล้มข้อเสนอใหญ่ของงานตลอด 10 ปีของผู้ถูกวิจารณ์ พูดง่ายๆคือ เป็นการตีหนังสือแผนที่สร้างชาติหนึ่งบท เพื่อล้มข้อเสนอทั้งหมดที่อยู่นอก (ตัว) หนังสือ แผนที่สร้างชาติ แน่นอนว่าวิธีการวิจารณ์แบบนี้ก็อาจจะทำได้ แต่ผู้ถูกวิจารณ์ไม่แน่ใจว่าจำเป็นต้องตอบหรือจะมีความสามารถตอบหรือไม่ เพราะหากจะตอบคำวิจารณ์ที่มีขอบเขตกว้างก็อาจจะต้องเขียนหนังสืออีกหลายๆเล่ม หากจะแก้ตัวสักเล็กน้อยก็อาจกล่าวได้ว่า การทำงานทางวิชาการของผู้ถูกวิจารณ์นั้นอยู่ในขั้นตอนของการตั้งไข่เท่านั้นและก็ล้มเหลวเสียเป็นส่วนมาก แต่แน่นอนว่าการเขียนคือเครื่องมือของการคิด และการคิดก็เป็นกระบวนการที่อาจใช้เวลาและหน้ากระดาษจำนวนมากสำหรับทดลองเขียนออกมาเพื่อที่จะคิดต่อไป
(อ่านฉบับเต็มในวารสารฟ้าเดียวกัน)
Illuminations Editions
สมัครสมาชิกร้านนี้ เพื่อรับสิทธิพิเศษ
▲
▼
รายการสั่งซื้อของฉัน
รายการสั่งซื้อของฉัน
ข้อมูลร้านค้านี้
Illuminations Editions
สำนักพิมพ์ใหม่ที่ก่อตั้งอย่างเป็นทางการ คือจดทะเบียนกับกรมการค้าเมื่อเดือน พฤษภาคม 2561 เราเป็นสำนักพิมพ์ที่ทำหนังสือวิชาการที่มีเนื้อหาเข้มข้น รูปเล่มสวยงาม ทันสมัย และมีราคาที่สมเหตุสมผล งานของเรามีตั้งแต่งานของนักวิชาการไทย จนถึงหนังสือหรือบทความที่แปลจากภาษาต่างชาติ ทั้งประวัติศาสตร์ ปรัชญา ทฤษฎีของนักมาร์กซิสม์ ศาสนา ฯลฯ ชื่อ Illuminations แปลว่า ‘การส่องสว่าง’ มาจากชื่อหนังสือที่รวบรวมบทความแปลในภาษาอังกฤษของวอลเตอร์ เบนยามิน (Walter Benjamin) นักปรัชญาและนักวิจารณ์ศิลปะชาวเยอรมัน ซึ่งมีฮันนาห์ อาเรนท์ (Hannah Arendt) เป็นบรรณาธิการ Mission ของเราคือ การติดอาวุธทางปัญญาให้กับผู้อ่านงานของเรา
เบอร์โทร : 0819194716
อีเมล : pipatens@hotmail.com
อีเมล : pipatens@hotmail.com
ส่งข้อความติดต่อร้าน
เกี่ยวกับร้านค้านี้
ค้นหาสินค้าในร้านนี้
ค้นหาสินค้า
สินค้าที่ดูล่าสุด
บันทึกเป็นร้านโปรด
Join เป็นสมาชิกร้าน
แชร์หน้านี้
แชร์หน้านี้
↑
TOP เลื่อนขึ้นบนสุด
TOP เลื่อนขึ้นบนสุด
MEMBER
LINK
บันทึกเป็นร้านโปรด
Join เป็นสมาชิกร้าน
36 คนเป็นสมาชิกร้านนี้
สินค้าในตะกร้า ({{total_num}} รายการ)
ขออภัย ขณะนี้ยังไม่มีสินค้าในตะกร้า
ราคาสินค้าทั้งหมด
฿ {{price_format(total_price)}}
- ฿ {{price_format(discount.price)}}
ราคาสินค้าทั้งหมด
{{total_quantity}} ชิ้น
฿ {{price_format(after_product_price)}}
ราคาไม่รวมค่าจัดส่ง
➜ เลือกซื้อสินค้าเพิ่ม