เราใช้ชีวิตอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยการกำหนดเขตแดน ข่าวในแต่ละวันก็มีแต่เรื่องข้อถกเถียงเกี่ยวกับชายแดนทางการเมือง ทางวัฒนธรรม และทางเศรษฐกิจซึ่งขีดทาบทับพื้นผิวโลก ชายแดนเป็นประเด็นสำคัญของข้อพิพาทระหว่างประเทศในปัจจุบันซึ่งเกี่ยวข้องกับประเด็นความมั่นคง การอพยพ การค้าขาย และทรัพยากรทางธรรมชาติ ชายแดนยังเป็นปัจจัยสำคัญซึ่งส่งผลต่อการถกเถียงระดับท้องถิ่นว่าด้วยเรื่องการใช้ที่ดินและสิทธิด้านการถือกรรมสิทธิ์

แต่ไม่ว่าจะเป็นการถกเถียงในระดับใด เป็นที่ชัดเจนว่ามนุษย์ตีเส้นแบ่งโลกออกเป็นพื้นที่อันจำเพาะ มีเขตขัณฑ์และการจัดประเภทต่าง ๆ ดังนั้นพวกเราจึงล้วนเป็น “สิ่งมีชีวิตเชิงภูมิศาสตร์” โดยเห็นว่าการกำเนิดขึ้นของพื้นที่ต่าง ๆ และผลของมันคือกระบวนการแบ่งกั้นเขตแดนซึ่งเป็นเรื่องธรรมชาติ แต่ชายแดนไม่ใช่ปรากฏการณ์ “ทางธรรมชาติ” ชายแดนดำรงอยู่ในโลกได้เพราะมนุษย์มองเห็นว่ามันมีความหมาย

หนังสือ ชายแดน: ความรู้ฉบับกระชับเล่มนี้จึงพยายามนำเสนอชายแดนหรือขอบเขตเชิงภูมิศาสตร์ในลักษณะที่เผยให้เห็นถึงคุณสมบัติที่ถูกประกอบสร้างขึ้นโดยสังคม รวมทั้งความสามารถของเราในการใช้ประโยชน์จากมัน เปลี่ยนแปลงมัน หรือแม้แต่ยกเลิกชายแดนเหล่านั้นให้หมดไป

พวกเราสำรวจความซับซ้อนเชิงทฤษฎีและเชิงประจักษ์เกี่ยวกับชายแดนและกระบวนการสร้างชายแดน โดยในขณะเดียวกันก็แสดงให้เห็นถึงผลกระทบในภาพกว้างที่ปรากฏการณ์เหล่านี้มีต่อชีวิตประจำวันของเรา ความจริงก็คือว่าผู้คนส่วนใหญ่ก้าวข้ามขอบเขตเชิงภูมิศาสตร์จำนวนหลายร้อยแห่งอยู่เป็นประจำ บางแห่งเป็นชายแดนที่เป็นทางการที่ขีดแบ่งความเป็นเจ้าของหรือขอบเขตอำนาจทางการปกครอง ในขณะที่หลาย ๆ แห่งเป็นเพียงความเชื่อมโยงเชิงสัญลักษณ์หรือความเกี่ยวข้องแบบไม่เป็นทางการของสถานที่นั้นๆ กับกลุ่มทางสังคมหรือความคิดต่างๆ

_____________________________________